Kahramanmaraş — Hatay Depremi’nin üçüncü gününde devam etmekte olan enkaz kaldırma çalışmalarını üzüntü, öfke ve çaresizlik içinde izlerken Gölcük depremini yaşamış bir İzmitli olarak deprem yaralarını sarmanın aylar hatta yıllar süreceğini düşünürken buldum kendimi. Enkaz kaldırma ve ilk kurtarma çalışmalarının ardından aylar sürecek deprem bölgesi çalışmalarına sıradan bir vatandaş olarak değil de profesyonel bir koç olarak nasıl destek oluruz diye düşünürken bu düşüncelerimi yazıya dökmenin çaresizliğe biraz olsun deva olabileceğini fark ettim.
Gerek depremzedelere gerekse bölgeye ilk müdahale eden profesyonellere ve gönüllülere yaşanan tüm travmatik deneyimlerle ilgili olarak öncelikli olarak psikolog ve psikiyatristlerin destek olması gerektiğinin bilincinde olarak, peki biz profesyonel koçlar nasıl destek olabiliriz, ne yapabiliriz diye düşünmeye başladım.
Koçlar; deprem gönüllülerine duygusal destek, rehberlik ve cesaretlendirme konuları başta olmak üzere farkındalık sağlayarak onları desteklemede önemli bir rol oynayabilir. Deprem gibi bir doğal afet sonrasında gönüllüler genellikle stresli ve travmatik deneyimlere maruz kalırlar. Bunlar, uzun çalışma saatlerini, ölüme ve yıkıma maruz kalmayı, şahitlik etmeyi ve ihtiyacı olanlara yardım etmenin duygusal yüklerini içerebilir. Böyle bir senaryoda, koçlar, yaşadıkları stres ve travma ile başa çıkmalarına yardımcı olmak için bu gönüllülere ihtiyaç duydukları desteği sağlayabilir.
Koçların deprem gönüllülerini destekleyebilmelerinin ilk yollarından biri, onlara duygusal destek sağlamak olacaktır. Doğal afetler, bir kişinin ruh sağlığı üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir ve ön saflarda yer alan gönüllüler, depresyon, anksiyete ve travma sonrası stres bozukluğu (PTSD) gibi gelişen ruh sağlığı sorunlarına karşı özellikle savunmasız olabilir. Koçlar, bu gönüllülere duygularını işlemelerine, onları geride bırakabilecek olumsuz düşünce veya davranışları belirlemelerine ve sağlıklı başa çıkma stratejileri geliştirmelerine yardımcı olarak duygusal destek sağlayabilir. Bu, mindfulness çalışmaları, günlük tutma ve hedef belirleme gibi çalışma önerilerinin yanı sıra duygularını konuşma gibi en geleneksel pratikleri içerebilir.
Koçların deprem gönüllülerini destekleyebilmesinin bir başka yolu da onlara zamanlarını ve enerjilerini etkin bir şekilde nasıl yönetecekleri konusunda farkındalık sağlamaktır. Bir afetten sonra, gönüllüler genellikle başkalarına yardım etme arzuları ile kendi sağlık ve refahlarını gözetme ihtiyaçları arasında bir denge kurmak zorunda kalırlar. Koçlar, gönüllülerin ihtiyaçlarını belirlemelerine ve önceliklendirmelerine, ulaşılabilir hedefler belirlemelerine ve genel refahlarını destekleyen sağlıklı alışkanlıklar geliştirmelerine yardımcı olabilir. Bu; egzersiz, uyku ve dengeli beslenme gibi kişisel bakım faaliyetleri için farkındalığın yanı sıra derin nefes alma egzersizleri veya öz-farkındalık teknikleri gibi stres yönetimi stratejileri ve pratikleri içerebilir.
Koçlar, duygusal destek ve farkındalık sağlamanın yanı sıra, deprem gönüllülerine cesaret ve motivasyon da sağlayabilir. Bir afet durumunda, gönüllülerin ellerindeki görev ve sorumluluğun muazzamlığı karşısında şaşkına dönmeleri kolay olabilir. Koçlar, başkaları üzerinde yarattıkları olumlu etkiyi onlara hatırlatarak ve ulaşılabilir hedefler belirlemelerine ve bunlara ulaşmalarına yardımcı olarak gönüllülerin motivasyonlarını ve coşkularını korumalarına yardımcı olabilir. Bu, net bir eylem planı geliştirmeyi, kilometre taşları belirlemeyi ve süreç boyunca küçük başarıları kutlamayı içerebilir.
Son olarak, koçlar, deprem gönüllülerinin geleceklerini planlamalarına ve gelecekteki zorluklara karşı direnç geliştirmelerine yardımcı olabilir. Bir felaketten sonra, gönüllülerin geleceğin ne getireceği konusunda bir belirsizlik duygusu hissetmeleri yaygın bir durumdur. Koçlar, gönüllülerin neyi başarmak istediklerine dair bir vizyon geliştirerek, hedefler belirleyerek ve bu hedeflere ulaşmak için bir eylem planı geliştirerek geleceği planlamalarına yardımcı olabilir. Bu, yeni kariyer yollarını keşfetmeyi, aynı tutkuları paylaşan başkalarıyla ilişkiler kurmayı ve gelecekte ortaya çıkabilecek zorluklarla başa çıkmalarına yardımcı olacak bir destek ağı geliştirmeyi içerebilir.
Sonuç olarak profesyonel koçlar, deprem gönüllülerine duygusal destek, farkındalık ve cesaretlendirme sağlayarak onları desteklemede hayati bir rol oynayabilir. Gönüllülerin zamanlarını ve enerjilerini etkili bir şekilde yönetmelerine, motivasyonlarını ve şevklerini korumalarına, gelecekleri için plan yapmalarına ve gelecekteki zorluklara karşı direnç geliştirmelerine yardımcı olarak, koçlar, gönüllülerin yaşadıkları stres ve travmanın üstesinden gelmelerine ve daha güçlü ve dirençli hale gelmelerine yardımcı olabilir. İster bireysel gönüllülerle bire bir çalışın ister grup koçluk çalışmaları planlayın, koçlar gönüllülerin bir doğal afetin ardından iyileşmesine, toparlanmasına, gelişmesine ve kendini gerçekleştirmesine yardımcı olmada önemli bir rol oynayabilir.
Biraz toparlayacak olursak; Koçlar, deprem gönüllülerini şu alanlarda destekleyebilir:
1. Duygusal destek: Deprem gönüllülüğü duygusal olarak yorucu olabilir ve gönüllülerin durumun stresiyle başa çıkmak için desteğe ihtiyacı olabilir. Koçlar duygusal destek ve farkındalık sağlayabilir ve gönüllülerin hislerini ve duygularını yönetmelerine yardımcı olabilir.
2. Stres yönetimi: Koçlar, gönüllülere afetin stresiyle başa çıkmalarına ve zihinsel ve fiziksel sağlıklarını korumalarına yardımcı olacak stres yönetimi farkındalığını sağlayabilirler.
3. Direnç (Resilience) oluşturma: Koçlar, gönüllülerin kriz zamanlarında çok önemli olan dayanıklılık geliştirmelerine destek olabilir. Gönüllülere odaklanmayı nasıl sürdüreceklerini, pozitif kalmayı ve sıkıntı karşısında bile ihtiyacı olanlara yardım etmeye devam etmek konusunda destek olabilirler.
4. Hedef belirleme: Koçlar, gönüllülerin hedef belirlemelerine ve doğru işlere öncelik vermelerine yardımcı olabilir. Bu, gönüllülerin çabalarına odaklanmalarına ve bir başarı duygusu hissetmelerine yardımcı olabilir, bu da onların güvenini ve motivasyonunu artırabilir.
5. Kişisel odaklanma: Koçlar, gönüllülerin kendi sağlıklarını ve esenliklerini korumak için iyi beslenme, yeterince uyuma ve fiziksel aktivite yapma gibi kişisel bakım uygulamalarını sürdürmelerine destek olabilir; ancak kendilerine odaklandıklarında başkalarına yardım etmeyi daha sürdürülebilir kılacakları konusunda farkındalık sağlayabilirler.
6. Geri Bildirim / İleri Besleme: Afet döneminden sonra, koçlar, gönüllülerin deneyimlerinin sindirilmesi ve sonrasındaki durumla başa çıkmalarına yardımcı olmak için geri bildirim /ileri besleme konusunda destek ve farkındalık sağlayabilir. Gönüllülerin hissettiklerini, duygularını ve deneyimlerini tartışmaları ve travmalarını yönetmelerine destek olmaları için güvenli bir alan sağlayabilirler.
Özet olarak; profesyonel koçlar deprem gönüllülerini desteklemede kritik bir rol oynayabilir. Gönüllülerin durumun stresini yönetmelerine ve afetten etkilenenlere destek sağlamaya devam etmelerine yardımcı olmak için duygusal, zihinsel ve fiziksel destek sağlayabilirler.
*Daha önce Paramita Partners Medium Sayfasında da yayımlanmıştır.
Leave a Reply